Bodźcem do napisania tej książki była, jak to często bywa, inna książka. Wiele lat temu natknąłem się na niewielki tomik wydany przez Miriam Hochberg - Mariańską, która w czasie okupacji pracowała w krakowskim oddziale "Żegoty" (Rady Pomocy Żydom). Mariańska, Żydówka o świetnej "aryjskiej" urodzie, działała w konspiracji, była bardzo odważna i na fałszywych papierach szczęśliwie przezyła lata okupacji. Po wojnie jako przedstawicielka Centralnego Komitetu Żydów w Polsce jeździła po kraju, wyszukując żydowskie dzieci oddane na przechowanie katolickim rodzinom lub instytucjom. Wiele z tych dzieci było już osieroconych albo też krewni czy rodzice, którzy przezyli wojnę, nie wiedzieli, gdzie ich szukać. Oczywiście, zarówno rodzicom, jesli pozostali przy zyciu, jak i działaczom żydowskich organizacji ogromnie zalezało na odnalezieniu i odzyskaniu zgubionych dzieci, co niekiedy okazywało się to bardzo skomplikowane (...).Mariańska z wielkim oddaniem poświęciła się podjętej pracy i jeszcze w 1947r., pod auspicjami Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, wydała małą książeczkę zatytułowaną "Dzieci oskarżają", w której zebrała relacje o losach kilkunastu żydowskich dzieci ich wybawicieli, a w przedmowie napisała, że pośród bohaterskich Polaków ratujących te dzieci znaleźli się ludzie, którzy poprosili, aby nie ujawniała ich nazwisk. I dodała takie wyjaśnienie: "W tej książce w wielu zeznaniach wymieniane są nazwiska ludzi, którzy dzieci zydowskie ratowali, w innych uzyto tylko inicjałów. Dlaczego - jesli nazwiska są znane?Nie wiem, czy jakiś człowiek poza granicami Polski pojmie i zrozumie fakt, że uratowanie zycia ściaganemu przez zbrodniarza, bezbronnemu dziecu może okryć kogoś wstydem i hańbą lub narazić na przykrości". [okł.]