Utwór greckiego filozofa (ok. 427 - 347 p.n.e.) należy do cyklu tzw. dialogów sokratejskich, w których filozof przedstawia postać i poglądy swojego mistrza. Akcja dialogu dotyczy najbardziej dramatycznego okresu w życiu Sokratesa, kiedy to oskarżony został o zbrodnię przeciw religii państwowej. Spotkanie z wieszczkiem Eutyfronem, który uważa się za wykształconego teologa, specjalistę od rzeczy boskich, staje się okazją do podjęcia próby sformułowania definicji zbożności i bezbożności. Rozmowa jest żywa i dynamiczna, ubarwia ją dowcipne, właściwe Sokratesowi, ironiczne pozorowanie niewiedzy. W swojej krytyce bezmyślnego religijnego fanatyzmu i zadufania tekst wydaje się ponadczasowy. [lubimyczytac.pl]

(...) jeśli dusza jest nieśmiertelna, to dbać należy nie tylko o ten czas, który nazywamy życiem, ale o cały czas, i niebezpieczeństwo teraz zagraża i może się wydawać wielkie, jeżeli ktoś duszy zaniedba. Gdyby śmierć stanowiła zerwanie ze wszystkim w ogóle, byłoby to jak znalazł dla ludzi złych: pozbyć się ciała, a wraz z duszą zbyć się i swoich złości. Ale teraz, skoro dusza zdaje się być nieśmiertelna, to chyba nie masz dla niej innej ucieczki od zła ani innego zbawienia, chyba to jedno: stać się jak najlepszą i najrozumniejszą. Bo ona do Hadesu pójdzie nic innego ze sobą nie biorąc oprócz kultury i tego, czym się żywiła; to jej, powiadają, najwięcej pomoże albo zaszkodzi po śmierci zaraz na początku drogi w tamte strony. [lubimyczytac.pl]

Lysis jest zazwyczaj zaliczany do wczesnych dialogów Platona, które określa się mianem sokratycznych ze względu na ich zarówno czasową, jak i przedmiotową bliskość wobec historycznego Sokratesa. Jest on pierwszą w europejskiej filozofii i kulturze próbą systematycznego ujęcia zagadnienia przyjaźni. To, że uczestnicy dialogu nie potrafią sformułować definicji pojęcia przyjaźni ani żadnych konstruktywnych wniosków, nie umniejsza doniosłości tego krótkiego utworu. [lubimyczytac.pl]

Pisma sokratyczne Ksenofonta, jednego z najwybitniejszych historyków starożytności, to wraz z wczesnymi dialogami Platona i Chmurami Arystofanesa najważniejsze źródła do badań nad historycznym Sokratesem. Nowe tłumaczenie pierwszego z nich – Ksenofontowej Obrony Sokratesa – zostało przygotowane przez dr Dorotę Tymurę i wydane przez Teologię Polityczną i Państwowy Instytut Wydawniczy. Ksenofont relacjonuje w tym tekście okoliczności procesu i skazania Sokratesa. Prezentuje obraz Sokratesa odmienny od tego, który jest powszechnie znany z Platońskiej Obrony Sokratesa. Szczególną rolę w skazaniu Sokratesa przypisuje wyniosłości jego mowy przed sądem, która jest przewodnim motywem dzieła. Na znaczenie pism Sokratesa wskazywał między innymi Leo Strauss. Jego zdaniem „niejednej spośród nader dzisiaj wpływowych, błędnych interpretacji postaci Sokratesa dałoby się uniknąć, gdyby tak pochopnie – i całkiem bezpodstawnie – nie zbagatelizowano znaczenia świadectwa Ksenofonta” (L. Strauss, Sokrates i Arystofanes, tłum. M. Filipczuk, Warszawa 2018, s. 14). Niejednokrotnie zwracano uwagę na to, że obraz Sokratesa, który przekazuje Ksenofont, jest wolny od tej idealizacji, której podlega relacja Platona. Równocześnie jednak Ksenofont nie kryje swojego podziwu dla Sokratesa, o czym świadczą ostatnie zdania jego Obrony: "Ja doprawdy, rozważając mądrość i szlachetność tego człowieka, ani nie jestem w stanie nie wspominać jego, ani też wspominając, nie wychwalać go. Jeśli zaś ktoś spośród dążących do cnoty zetknął się z kimś bardziej pożytecznym niż Sokrates, to taki człowiek w moim przekonaniu jest godny miana człowieka najszczęśliwszego." [lubimyczytac.pl]

„Obrona Sokratesa” to jeden z kilku najważniejszych tekstów w dziejach europejskiej kultury. Obraz Sokratesa – człowieka sprawiedliwego – stojącego przed sądem położył fundamenty pod dalszy rozwój myśli filozoficznej. "Obrona Sokratesa" to II tom unikalnej serii „Biblioteki Klasycznej” w tłumaczeniu prof. Ryszarda Legutki, uznawany współcześnie za najbardziej wartościowy polski przekład tego klasycznego dzieła Platona. Oprócz samego tekstu tłumaczenia nowe wydanie będzie zawierało tekst grecki, komentarz tłumacza oraz bibliografię. O „Obronie Sokratesa” powiedziano między innymi: Tekst Platońskiej Obrony – co może stwierdzić każdy uważny czytelnik – nie jest jednak bezpośrednią odpowiedzią na zarzuty, a w każdym razie taka odpowiedź nie stanowi głównego wątku w tekście. Sokrates najwyraźniej nie chciał się dać wciągnąć w to, co było oczywistym podtekstem procesu: zagrożenie demokracji ze strony zwolenników oligarchii, konflikty między stronnictwami oraz zła pamięć o krótkich lecz brutalnych rządach Kritiasa i innych. Odżegnał się wyraźnie od nastawienia pro-oligarchicznego, ale też nie miał ochoty przedstawić się jako zwolennik demokracji. Próbował wytłumaczyć Ateńczykom, że jego działalność nie ma związku z politycznymi sporami i nie da się do nich sprowadzić. Dotyczy czegoś bardziej podstawowego niż konflikty o władzę między zwolennikami różnych ustrojów. Prawdziwym celem mowy było wyjaśnienie współobywatelom sensu swoich działań, a ten polegał na szczególnym sposobie uprawiania filozofii. Filozofowanie takie było kierowaniem uwagi ludzi na problemy dobra i zła, sprawiedliwości i niesprawiedliwości, po to, by w wyniku refleksji nad nimi oraz nad własnym życiem mogli to życie uczynić lepszym (prof. Ryszard Legutko). [lubimyczytac.pl]